Krańcówka przy ul. Północnej

Krańcówka tramwajów podmiejskich przy ul. Północnej

Budowa nowej krańcówki dla tramwajów podmiejskich stanowiła jeden z elementów rozbudowy i modernizacji łódzkiej sieci tramwajowej po II wojnie światowej. Dotychczas tramwaje podmiejskie odjeżdżały z dworca na Rynku Bałuckim. Miejsce dla nowej, nowoczesnej krańcówki wybrano jednak nieco bliżej centrum miasta, przy ulicy Północnej, na odcinku pomiędzy Franciszkańską i Wschodnią. Przed II wojną światową w tym miejscu znajdowały się gęsto zabudowane kwartały, tworzące południową część dzielnicy staromiejskiej, zamieszkane przede wszystkim przez ludność żydowską. Pomiędzy staromiejskimi kamienicami wił się wówczas odkryty kanał, którym płynęła – mocno już zanieczyszczona – rzeka Łódka. Na środku peronu, w miejscu gdzie dziś znajduje się jeden z przeszklonych kiosków, kanał Łódki skręcał w kierunku południowo-wschodnim. Dziś jednak nie sposób dostrzec po tym choćby drobnych śladów. Stojące w tym miejscu budynki zostały bowiem zburzone przez Niemców, po utworzeniu getta, Łódka zaś dziś płynie podziemnym kanałem. Krańcówkę od północy otacza zaś park, założony w początku lat 50., po odgruzowaniu i oczyszczeniu tych terenów. Sama krańcówka powstała w tym samym okresie. Otwarta została dla pasażerów już w 1951 roku, choć budowa nie była jeszcze zakończona. Nastąpiło to dwa lata później; wówczas też oddano do użytku poczekalnię dla pasażerów. W modernistycznym gmachu znalazł się jeszcze bufet, kiosk oraz pomieszczenia użytkowane przez przewoźnika. Swój początek miały tutaj linie tramwajowe łączące z miejscowościami położonymi na północ i na zachód od Łodzi (Aleksandrów, Konstantynów, Lutomiersk, Ozorków i Zgierz). Przez kolejne cztery dekady był to jeden z najważniejszych węzłów transportu publicznego w całej aglomeracji łódzkiej. Na początku XXI wieku, wobec likwidacji części połączeń oraz zmiany tras pozostałych linii podmiejskich, pętla przy Północnej przestała pełnić funkcję regularnego przystanku końcowego; wykorzystywano ją głównie do celów technicznych. W 2013 roku władze miasta przekazały gmach Okręgowej Izbie Architektów w Łodzi, pod warunkiem przeprowadzenia przez Izbę remontu obiektu i wykorzystania go na potrzeby biurowo-szkoleniowe oraz wystawiennicze. Pierwszy etap rewitalizacji krańcówka ma już za sobą. Ponadto, w wiosną 2017 roku, w związku z reformą sieci połączeń komunikacji miejskiej, przywrócono tutaj regularny ruch tramwajów – odjeżdżają stąd tramwaje linii 43A i 43B, którymi można dojechać do Konstantynowa oraz Lutomierska