Ulica nad Łódką

fot. archiwalna ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi

Nad Łódką (zdjęcie jesienne)

Choć wielu łodzian nie zdaje sobie z tego sprawy, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Park Staromiejski, zwany też potocznie „Parkiem Śledzia”, przed wojną znajdowała się gęsto zabudowany i tętniący życiem kwartał, stanowiący handlowe serce dzielnicy staromiejskiej. Tradycyjnie dominowała tutaj ludność żydowska, w znacznej liczbie zajmująca się właśnie prowadzeniem sklepów lub drobnych warsztatów rzemieślniczych. Przez sam środek dzielnicy, kilkadziesiąt metrów na południe od rynku Starego Miasta, przepływała rzeka Łódka. W czasach Łodzi rolniczej znajdował się tutaj młyn, jednak wraz z postępującym uprzemysłowieniem i rosnącym zagęszczeniem czynszowych kamienic, Łódka zamieniać zaczęła się w nieprzyjemnie pachnący ściek. W związku z tym, na odcinku między ulicami Nowomiejską i Wschodnią kanał, którym płynęła rzeka, został przykryty. W latach 20. w tym miejscu utworzono pasaż, wzdłuż którego ustawiono ławki i zasadzono drzewa. Było to miejsce, gdzie można było wybrać się na krótki spacer czy uciąć sobie pogawędkę z sąsiadem. W stojących wzdłuż ulicy Nad Łódką kamienicach kwitł natomiast handel – na parterach i w podwórkach działały niezliczone sklepy i warsztaty, gdzie można było kupić odzież, buty, meble czy artykuły spożywcze. Pasaż zniknął, wraz z całą dzielnicą żydowską podczas niemieckiej okupacji. Dziś w miejscu, gdzie przebiegał, rosną drzewa Parku Staromiejskiego, o ukrytej pod ziemią Łódce przypomina jedynie zasilany jej wodami staw, urządzony w centralnej części Parku.