222 /384

Fabryka Izraela Poznańskiego przy ul. Ogrodowej

Informacje
W pobliżu
Informacje

Pod koniec XIX wieku kompleks fabryczno-mieszkalny Izraela Poznańskiego zdecydowanie dominował nad całą północną częścią miasta. Poznański wraz z rodziną przybył do Łodzi w latach 30. W początku lat 50. Izrael przejął zarząd nad rodzinną firmą, zajmującą się m.in. handlem tkaninami, artykułami korzennymi i wynajmem mieszkań w kamienicy przy Starym Rynku. Z czasem jednak coraz mocniej zaczął skupiać się na produkcji włókienniczej i rozpoczął przygotowania do wybudowania fabryki z prawdziwego zdarzenia, zdolnej do konkurowania z największymi zakładami w mieście. Z myślą o tej inwestycji, Poznański sukcesywnie skupował działki przy ulicy Ogrodowej, w pobliżu Stodolnianej (dziś Zachodniej). W latach 70. XIX wieku wyrastać zaczęły tam kolejne budynki fabryczne – tkalnia, z imponującą liczbą dwustu nowoczesnych angielskich krosien mechanicznych, a później bielnik, wykończalnia, a także monumentalny, pięciokondygnacyjny gmach przędzalni bawełny, stojący frontem do ulicy Ogrodowej. Budynek ten liczy sobie około 170 metrów długości, a oddano go do użytku w 1878 roku. Z podobnym rozmachem w przemysłowej Łodzi budował jedynie Karol Scheibler.Fabryka Poznańskiego była nie tylko zakładem pełnowydziałowym, co oznaczało, że mogła realizować samodzielnie cały proces produkcyjny, lecz również pozostawała pod wieloma względami samowystarczalna. Obok oddziałów produkcyjnych, na jej terenie funkcjonowały również między innymi warsztaty budowy i naprawy maszyn, ślusarnia, odlewnia, bocznica kolejowa i parowozownia. Na rozległym terenie między dwoma największymi budynkami fabryki, a więc wspomnianą tkalnią oraz wybudowaną od strony ulicy Drewnowskiej trzykondygnacyjną wykańczalnią, ulokowane zostały charakterystyczne gmachy remizy strażackiej (wybudowany w 1890 roku, z wieżą w centralnej części fasady) oraz elektrowni, uruchomionej w 1912 roku, zasilającej przez kilka kolejnych dekad pracę maszyn w fabryce. Po drugiej stronie ulicy Ogrodowej wybudowano domy dla robotników fabryki. Gmachy, składające się na potężny, zajmujący powierzchnię około 30 hektarów, kompleks fabryczny Poznańskiego powstawały na przestrzeni około dwudziestu lat. Wszystkie utrzymane były w podobnej stylistyce – fasady z nieotynkowanej czerwonej cegły oraz liczne wieże i architektoniczne detale, budzące pewne skojarzenia z architekturą warowną.W okresie dobrej koniunktury fabryka przynosiła ogromne zyski, jednak gdy pojawiły się problemy ze zbytem towarów, a moce produkcyjne zakładu pozostawały niewykorzystane, wysokie koszty utrzymania całego kompleksu okazały się zabójcze dla firmy. Po I wojnie światowej Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego znalazło się w trudnej sytuacji finansowej i popadało w coraz większą zależność od kredytodawców. Po II wojnie światowej firma została ostatecznie znacjonalizowana. Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego „Poltex” były w okresie tzw. Polski Ludowej jednym z największych pracodawców w mieście. Po transformacji zakład znalazł się w stanie upadłości, a rozpaczliwe próby znalezienia nowego inwestora z branży włókienniczej i podtrzymania produkcji zakończyły się niepowodzeniem. Popadający w ruinę kompleks fabryczny wykupiła francuska firma Apsys, która przeprowadziła gruntowną rewitalizację budynków i uruchomiła tu w 2006 roku centrum handlowo-rozrywkowe „Manufaktura”. W monumentalnym gmachu przędzalni, stanowiącym przez lata symbol zakładów Poznańskiego, znajduje się obecnie wysokiej klasy hotel.  

 

 

Okres czasu
Różnica (lata)
1850
2024
1880
2018
Różnica (lata)
138
Autorzy
Data zrobienia
Data dodania
Eliasz Stumman
1880
Stefan Brajter
2018
20.01.2019
TAGI