238 /384

Stary Rynek

Informacje
W pobliżu
Informacje

Nie będzie przesadą powiedzenie, że obszar dzisiejszego Starego Rynku to kolebka Łodzi. To tutaj, przez kilka stuleci, biło serce niewielkiej, w istocie rolniczej osady, obdarzonej jednak przez króla Władysława Jagiełłę prawami miejskimi. Wszystko zmieniło się dopiero w latach 20. XIX wieku, kiedy kilkaset metrów na południe, z inicjatywy władz autonomicznego Królestwa Polskiego, zaczęła wyrastać osada przemysłowa, nazywana wówczas Nowym Miastem. Choć centrum Łodzi zaczęło się przesuwać w stronę południa, to Stary Rynek wciąż pełnił ważną funkcję w życiu miasta. Przez całe dziewiętnaste stulecie funkcjonował tutaj targ, a na nim – od 1841 roku – słynne jatki Marconiego, gdzie można było kupić świeże pieczywo, a także najróżniejsze mięsa i kiełbasy. Wraz z rozwojem miasta zmieniał się również wygląd Starego Rynku. Miejsce drewnianych domów, pamiętających często jeszcze czasy „Łodzi rolniczej”, zajmować zaczęły murowane kamienice, zwykle jedno- i dwupiętrowe. W zdecydowanej większości zamieszkiwali je Żydzi, którym przez długi czas zabraniano osiedlania na terenie przemysłowego Nowego Miasta. Swój sklep miał tu m.in. Izrael Poznański, nim jeszcze stał się jednym z łódzkich „królów bawełny”.Funkcję handlową Stary Rynek zaczął zatracać dopiero w okresie międzywojennym. Ówczesne władze miasta uważały, że ze względu na zły stan sanitarny tego miejsca, handel obwoźny nie powinien być tutaj dłużej prowadzony. Po likwidacji targu, Rynek uprzątnięto i zagospodarowano na cele rekreacyjne. Pojawiła się zieleń, ustawiono ławki i wytyczono eleganckie alejki dla spacerowiczów. Handel prowadzono w zasadzie już tylko w lokalach na parterze stojących dookoła Rynku kamienic.W latach II wojny światowej Stary Rynek znalazł się w granicach getta. W rezultacie ogromnego przeludnienia, zniszczeń dokonanych przez Niemców, a później również przez szabrowników, budynki stojące przy rynku uległy dewastacji. Nowe władze miasta podjęły decyzję o ich zburzeniu i urządzeniu Rynku od nowa. W pierwszej połowie lat 50. dookoła Rynku, choć z wyłączeniem południowej pierzei, którą pozostawiono niezabudowaną, stanęły nowe, trzykondygnacyjne kamienice z podcieniami. Gmachy z jednej strony nawiązują formą do stylistyki stojących tu przed wojną kamienic, z drugiej strony wyraźnie jednak zdradzają inspiracje socrealistyczne. Wrażenie to wzmacniał jeszcze, ustawiony na placu w latach 60. pomnik Juliana Marchlewskiego. Po 1989 roku pomnik zlikwidowano. Do dziś jednak nie udało się znaleźć sposobu na skuteczne ożywienie tego miejsca i przywrócenie mu ważnej roli w życiu miasta, porównywalnej do tej, jaką odgrywało przed wybuchem II wojny światowej.

Okres czasu
Różnica (lata)
1850
2024
1935
2018
Różnica (lata)
83
Autorzy
Data zrobienia
Data dodania
Włodzimierz Pfeiffer
1935
Stefan Brajter
2018
09.03.2019
TAGI